មាន​ប្រទេសជាង​២០​ប្រទេស បានរួមគ្នាចុះហត្ថលេខា លើអត្ថបទរួមមួយ ដែល​មាន​ឈ្មោះថា សេចក្តីប្រកាសសន្តិភាព​ចំពោះ​សមុទ្រ។ ការចុះហត្ថលេខាដែលបានប្រព្រឹត្តិធ្វើទៅ នៅ​ប្រទេសកូស្តារីកា កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី​៨ មិថុនា នៅក្នុង​ក្របខណ្ឌនៃវេទិកា​ជជែកគ្នា ​ស្តីអំពី ការអភិរក្ស​សមុទ្រ​។ នេះគឺជាសញ្ញាវិជ្ជមានមួយ សម្រាប់សន្និសីទអន្តរជាតិ​ស្តីពី ​សមុទ្រ​ ដែលនឹងត្រូវរៀបចំធ្វើនៅបារាំង នៅឆ្នាំ​២០២៥។

ឆ្លងកាត់ការ​​ប្រជុំជជែកគ្នា រយៈពេល​២ថ្ងៃ ក្នុងវេទិកា Immersed in Change ដែលរៀបចំឡើងនៅប្រទេសកូស្តារីកា កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី​៨ មិថុនា ប្រទេសចំនួន​ ២៦ប្រទេស ក្នុងចំណោមជាង៥០ប្រទេស ដែលមានវត្តមាន បានចុះហត្ថលេខា លើអត្ថបទរួមមួយ ដែល​មានឈ្មោះថា “សេចក្តីប្រកាសសន្តិភាពចំពោះ​សមុទ្រ”។ ក្នុងចំណោម​ប្រទេសហត្ថលេខី គឺមាន បារាំង អាល្លឺម៉ង់ អេស្ប៉ាញ ស៊ុយអែត កាណាដា កូឡុំប៊ី ឈីលី អ៊ីស្រាអែល កូរ៉េខាងត្បូង និងកូស្តារីកា​។

នៅក្នុងសេចក្តី​ប្រកាសរួម​នេះ​ ប្រទេសហត្ថលេខីបាន​លើកឡើងថា “យើងទាំងអស់គ្នា សូមប្តេជ្ញាបង្កើន​សកម្មភាពការងារ ដើម្បីការពារអភិរក្សសមុទ្រ និងចូលរួមលើកកំពស់​សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចដែលនាំឲ្យ​មានភាពវិជ្ជមានដល់ធម្មជាតិ ដោយ​ផ្អែកលើ​ចំណេះ​ដឹង ដែល​បានមកពី​ប្រពៃណីទំនៀមទំលាប់បុរាណ  ​និងទាំង​ផ្អែក​លើ​ចំណេះដឹង​​​វិទ្យាសាស្ត្រ ព្រមទាំង​​នវានុវត្ត។”

លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស​កូស្តារីកា ដែលរៀបចំកម្មវិធី​វេទិកានេះ បានលើកឡើងថា “សមុទ្រ​មិនអាចធុនទ្រាំបានតទៅទៀតទេ នូវ​សកម្មភាព​បំផ្លិចបំផ្លាញ និងការមិនយកចិត្តទុកដាក់របស់​មនុស្សយើង។ គឺដោយ​ហេតុនេះហើយ ទើបយើងទាំងអស់គ្នាត្រូវតែ​រួមគ្នា ប្រកាសសន្តិភាពចំពោះសមុទ្រនាពេលនេះ​។

ដូចគ្នាដែរ លោក Li Junhua អគ្គលេខាធិការរងនៃអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុក​កិច្ចការសង្គម បានថ្លែង​ពេលបើកវេទិកា​ថា ការ​​ការពារអភិរក្សសមុទ្រ ព្រមទាំងការប្រើប្រាស់អាស្រ័យផលពីធនធានសមុទ្រ ​ប្រកបដោយ​ការទទួលខុសត្រូវ និង​ដោយ​និរន្តរភាព វាមិនមែនជារឿងដែលមនុស្ស​​យើង​​​អាចធ្វើបានទេ តែវាជារឿងដែលយើង​ត្រូវតែធ្វើ​ ឲ្យខាងតែ​បាន​។

សូមបញ្ជាក់ថា អត្ថបទសេចក្តីប្រកាសសន្តិភាពចំពោះសមុទ្រនេះ មាន១២ចំណុ​ច ដែលក្នុងនោះគឺមានចំណុចមួយ មានខ្លឹមសារអំពាវនាវ ឲ្យ​ប្រទេសទាំងអស់ក្នុងពិភពលោក ត្រូវតែ​ផ្តល់សច្ចាប័ន​ លើ​សន្ធិសញ្ញា​​ការពារ​លំហរ​សមុទ្រ ពោលគឺការពារ​​ដែនសមុទ្រ ដែល​នៅឆ្ងាយ​ផុតពីតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ​ ចំងាយ​៣៧០គីឡូម៉ែត្រពីឆ្នេរ។ សន្ធិសញ្ញាដែលបានអនុម័តកាលពីឆ្នាំ​២០២៣នេះ បច្ចុប្បន្នមានប្រទេសតែ​ជាង​៧០​ប្រទេសប៉ុណ្ណោះ ដែល​បានផ្តល់សច្ចាប័ន​។

គួររំលឹកថា ការការពារ​លំនឹងប្រព័ន្ធជីវចម្រុះក្នុងសមុទ្រ គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ នៅក្នុងផែនការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។ ទឹកសមុទ្រគឺជា​អ្នកស្រូបឧស្ម័នកាបូនិក​មួយផ្នែកធំ ហើយ​បញ្ចេញ​អុកស៊ីសែនឲ្យ​មនុស្សសត្វដកដង្ហើម។ ចំហាយសីតុណ្ហភាព​ទឹកសមុទ្រ ក៏ជាកត្តាកំណត់​អំពី​ចរន្តខ្យល់ សំណើម និង​រលកសីតុណ្ហភាពក្តៅឬត្រជាក់ជុំវិញផែនដី​​។ នៅឆ្នាំ​២០២៥ខាងមុខ បារាំង​នឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ រៀបចំសន្និសីទអន្តរជាតិ​ស្តីពី​សមុទ្រ ក្រោម​ការ​ផ្តួចផ្តើមគំនិតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ​៕​

ប្រភពព័ត៌មាន ៖ វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI https://www.rfi.fr/kh