សីតុណ្ហភាព២០២៣ ឡើងក្តៅខ្លាំងជាប់ឯតទគ្គកម្មថ្មី COP28រងសម្ពាធ
7-ធ្នូ-2023
២០២៣ ជាឆ្នាំដែលមានសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំងជាងគេបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។ នេះបើតាមភ្នាក់ងារអាកាសធាតុអឺរ៉ុប Copernicus បន្ទាប់ពីបានសរុបរបាយការណ៍ឃើញថា វិច្ឆិកា ២០២៣ បានបំបែកឯតទគ្គកម្មកម្តៅជាគម្រប់៦ខែ ជាប់គ្នា។ លទ្ធផលប្រកាសនៅថ្ងៃពុធនេះ ជាសម្ពាធមួយកំរិតបន្ថែមទៀត សម្រាប់សន្និសីទអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពី អាកាសធាតុCOP28 ដែលកំពុងប្រព្រឹត្តទៅនៅក្រុងឌូបៃ។
២០២៣នឹងក្លាយជាឆ្នាំដែលមានសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំងជាងគេបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ព្រោះខែវិច្ឆិកាទើបកន្លងទៅថ្មីនេះ ឡើងក្តៅខ្លាំងលើសកំណត់ត្រាចាស់ដល់ទៅ០,៣២អង្សា ពោលគឺ ផ្ទៃដីមានសីតុណ្ហភាពមធ្យម ១៤,២២អង្សា។ ជាងនេះទៅទៀត សីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំខែវិច្ឆិកា ២០២៣ ក្តៅជាងខែវិច្ឆិកា ក្នុងសម័យមុនឧស្សាហកម្ម (១៨៥០-១៩០០) ចំនួន ១,៧៥អង្សា និងលើសមធ្យមភាគកម្តៅទូទៅ០,៨៨អង្សា។ នេះបើតាមភ្នាក់ងារអាកាសធាតុអឺរ៉ុបCopernicus។
សម្រាប់ Copernicus ជាមួយនឹងការបំបែកឯតទគ្គកម្មកម្តៅ៦ខែជាប់គ្នា និងខែវិច្ឆិកា ក្តៅចម្លែកអស្ចារ្យ ដោយមានពីរថ្ងៃកម្តៅឡើងលើសសម័យមុនឧស្សាហកម្មដល់ទៅពីរអង្សា មានន័យថា ឆ្នាំ២០២៣ ជាឆ្នាំដ៏ក្តៅជាងគេបំផុតដែលពុំធ្លាប់មានកត់ត្រាពីមុនមកទេ។
តាំងពីមករា ២០២៣មក សីតុណ្ហភាពមធ្យមសម្រាប់១១ខែដំបូងនៃឆ្នាំ ឡើងខ្ពស់ដល់កំពូល គឺក្នុងកំរិត១,៤៦អង្សា លើសសីតុណ្ហភាពមធ្យមក្នុងអំឡុងពេលពីឆ្នាំ១៨៥០ដល់១៩០០ និង០,១៣អង្សាលើសមធ្យមភាគឆ្នាំ២០១៦ ដែលជាប់ឯតទគ្គកម្មក្តៅជាងគេបង្អស់ទៀត។ នេះសឱ្យឃើញថា ក្នុងរយៈពេលតែមួយឆ្នាំ ពិភពលោកអាចរំកិលកាន់តែកៀកនឹងកម្មវត្ថុកំណត់ដោយកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីសដែលចង់ទប់សីតុណ្ហភាពឱ្យឡើងត្រឹម១,៥អង្សា បើប្រៀបទៅនឹងសម័យមុនឧស្សាហកម្មហើយ។ បើឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់នៅតែបន្តកើនឡើង នោះសីតុណ្ហភាពនៅឆ្នាំខាងមុខមិនអាចត្រជាក់ជាងឆ្នាំនេះបានទេ។ នេះបើតាមម្ចាស់របាយការណ៍ដដែល ដោយបន្ថែមក្នុងន័យដាក់សម្ពាធលើសន្និសីទអាកាសធាតុCOP28ថា អព្យាក្រិត្យកាបូនជាមធ្យោបាយដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយសម្រាប់អាកាសធាតុ។
នៅថ្ងៃអង្គារ ទី៥ ធ្នូ ម្សិលមិញ ក្រុមអ្នកចរចាអាកាសធាតុជិត២០០ប្រទេស កំពុងតែដុះខាត់គម្រោងសម្រេចស្តីពី ជោគវាសនាថាមពលធ្យូងថ្ម ឧស្ម័ន និងប្រេង ដែលជាប្រភពដ៏ចម្បងនាំឱ្យភពផែនដីឡើងកម្តៅ ដោយសំណើច្រើនយ៉ាង៖ កំណត់កម្មវត្ថុដើរចេញពីថាមពលផូស៊ីល ដោយសម្របសម្រួលគ្នា ប៉ុន្តែអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួមជាម្ចាស់ផ្ទះ និងចិនមិនចង់សម្រេចអ្វីទាំងអស់ទាក់ទងនឹងថាមពលផូស៊ីល។ ដូច្នេះមានតែត្រូវលុបចោលកថាខណ្ឌដែលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ប្រទេសប្រើធ្យូងថ្មដូចយ៉ាងចិន អាហ្វ្រិកខាងត្បូងឬវៀតណាម។
បើតាមអ្នកជំនាញអាកាសធាតុអង្គការសហប្រជាជាតិ GIEC មានតែការកាត់បន្ថយថាមពលផូស៊ីលទាំងបី (ធ្យូងថ្មប្រេងឧស្ម័ន) ឱ្យបាន៤៣% បើប្រៀបនឹងឆ្នាំ២០១៩ ឬត្រូវកាត់បន្ថយការប្រើថាមពលធ្យូងថ្មឱ្យបាន៧៥% នៅឆ្នាំ២០៣០ទេ ទើបសង្ឃឹមទប់ការឡើងកម្តៅត្រឹម១,៥អង្សាបាន៕
ប្រភពព័ត៌មាន៖ វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI https://www.rfi.fr/kh
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ
