កសិកម្ម​ និង​ប្រព័ន្ធ​ផលិត​ចំណីអាហារ នៅទូទាំងពិភពលោក​យើង​ បាន​បង្កឲ្យ​មានការចំណាយ​​ខាតបង់​ពួននៅពី​ក្រោយ ទៅលើវិស័យសុខភាពសាធារណៈ ទៅលើបរិស្ថានធម្មជាតិ​ និង​សង្គមជាតិ​ទាំងមូល​​។ តម្លៃចំណាយ​ដែល​យើងមើល​មិនឃើញនឹងភ្នែកនេះ ​មានចំនួន​ទឹកប្រាក់​ប្រមាណ​ជាង​១០ទ្រីលានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ​ៗ។ នេះបើផ្អែកតាម​របាយការណ៍​ប្រចាំឆ្នាំ​ ស្តីពី​ស្ថានភាពចំណីអាហារ និង​កសិកម្ម​ពិភពលោក របស់អង្គការ​សហប្រជាជាតិដើម្បី​ចំណីអាហារ និងកសិកម្ម ហៅកាត់ថា FAO។

នេះជាលើកទីមួយហើយ ដែល​អង្គការ​FAO ធ្វើរបាយការណ៍​ស្រាវជ្រាវបូកសរុបតួលេខពី​១៥៤ប្រទេស​​ ស្តីអំពី ​តម្លៃចំណាយខាតបង់ ដែលពួននៅ​​ពីក្រោយ​​សកម្មភាព​ផលិត​ចំណីអាហារ មិនថា​កសិកម្ម ​ឬ​កសិឧស្សាហកម្ម។ កម្មវត្ថុនៃការសិក្សាបូកសរុបនេះ គឺដើម្បីឲ្យដឹងច្បាស់ថា ​ចំណីអាហារដែលមនុស្សយើងបរិភោគរាល់ថ្ងៃ វាមានការប៉ះពាល់​បែបណាខ្លះ ហើយគិតជាទឹកប្រាក់​ប៉ុន្មាន​ដែរ​ ដើម្បី​ងាយ​ស្រួល​កំណត់ទិសដៅអនុសាសន៍​ ឈានទៅកែលម្អ នៅ​លើ​វិស័យពន្ធ​ដារ​ ថវិកា​​ឧបត្ថម្ភ និង​វិធានច្បាប់​ផ្សេងៗ។​

យោងតាមរបាយការណ៍នេះ ប្រមាណ​៧៣%នៃតម្លៃខាតបង់ទាំងអស់​​ដែល​​ពួននៅពីក្រោយ គឺពាក់​ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ចំណីអាហារដែល​មានគុណភាពមិនល្អ។ ឧទាហរណ៍ ដូច​ជាចំណីអាហារ ដែលសំបូរជាតិខ្លាញ់ សំបូរជាតិស្ករ ឬចំណីអាហារ​ដែល​ត្រូវបានយកទៅកែច្នៃខ្លាំងជ្រុលហួសហេតុ។ ចំណីអាហារមិនល្អទាំងនេះ វា​អាចបង្កឲ្យ​មានជំងឺធាត់ចុកខ្លាញ់ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬអាចជំងឺមហារីកជាដើម​ ហើយដែលបញ្ហាសុខភាពទាំងអស់នេះ វា​ធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​បាត់បង់​សមត្ថភាពធ្វើការងារ ជ្រោងជីវភាពនិងសេដ្ឋកិច្ច។ នេះហើយ​ដែលជាការខាតបង់ ពួននៅពីក្រោយ​ចំណីអាហារ​ដែលគ្មានគុណភាព​។ ផលអវិជ្ជមាន​មកលើសុខភាព បណ្តាល​មកពីចំណីអាហារមិនល្អនេះ គឺប៉ះពាល់ខ្លាំងនៅតាមប្រទេសអ្នកមានចំណូល​ខ្ពស់។

កសិកម្ម​ និង​ការផលិតចំណីអាហារក៏បង្កើតជា​ការខាតបង់ខ្លាំងដែរ ទៅលើ​បរិស្ថានធម្មជាតិ ដែលមានចំណែក​ប្រមាណ​២២% នៃតម្លៃខាតបង់​សរុប​។​ របាយការណ៍​បាន​លើកឡើង អំពីទំហំ​ឧស្ម័នអាហ្សូត និង​ឧស្ម័ន​ផ្ទះកញ្ចក់ ដែលកើតចេញពីកសិកម្ម និង​ការ​​​ផលិត​ចំណីអាហារ។ មិនត្រឹមប៉ុណ្ណោះ ការផលិត​ចំណីអាហារ បាន​ប៉ះពាល់ខ្លាំងឡើងៗដល់​ផ្ទៃដី​ បង្កឲ្យ​មានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការប្រើប្រាស់ធនធានទឹកច្រើន​​​ហួសប្រមាណ​។​ នៅក្នុងចំណុចនេះ អ្នកជំនាញអង្គការ FAO ជឿថា តម្លៃខាតបង់ដែល​គេប៉ាន់ស្មានអាចទាបជាង​ការពិតជាក់ស្តែងផង​។

ដោយឡែក ៥%នៃតម្លៃខាតបង់ដែលពួន​នៅពីក្រោយ គឺវាពាក់ព័ន្ធទៅលើភាពក្រីក្ររបស់​ពលករកម្មករ​ ដែលធ្វើការ​ក្នុង​វិស័យ​​កសិឧស្សាហកម្ម  ព្រមទាំងបញ្ហា​កង្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ។ បញ្ហានេះ ប៉ះពាល់ខ្លាំងទៅលើ​ប្រជាជននៅតាមប្រទេសដែលមានចំណូលទាប។​

គិតជាទឹកប្រាក់សរុប វិស័យកសិកម្ម និងការផលិត​ចំណីអាហារ បង្កើតឲ្យ​​​មានតម្លៃខាតបង់ពួន​ពីក្រោយខ្ទង់ប្រមាណ​១០% នៃចំណូលដុលសរុបរបស់ពិភពលោក ក្នុងឆ្នាំ​២០២០។ តែទន្ទឹមគ្នានេះ អង្គការ FAO ទទួលស្គាល់នៅខ្វះ​ទិន្នន័យច្រើនទៀត ទាក់ទិននឹងការប៉ះពាល់​បង្កឡើងដោយវិស័យ​កសិកម្ម​ តួយ៉ាង​ដូចជា​ផលប៉ះពាល់​​ ដែលកើតចេញពី​ការ​ប្រើប្រាស់​ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត ថ្នាំសម្លាប់ស្មៅ ការសិករិចរិល​គុណភាពដី និង​ករណី​​ចំណីអាហារមានជាតិ​​ពុលជាដើម​។ល។

គួរបញ្ជាក់ដែរថា ការគិតគូរបូកបញ្ជូល​នូវ​តម្លៃខាតបង់ ដែលពួននៅពីក្រោយ​សកម្មភាពផលិតចំណីអាហារ គឺវាអាច​ជះឥទ្ធិពល​លើតម្លៃលក់ជាក់ស្តែង នៃផលិត​ផល​កសិកម្ម​ និងចំណីអាហារ។ ដែល​មានន័យថា តម្លៃទំនិញអាចនឹងឡើងថ្លៃ​។ តែយ៉ាងណា​អង្គការ FAO អះអាងថា​ គឺវាអាស្រ័យ​លើ​ប្រភេទនៃការ​​ខាតបង់​ពួននៅពីក្រោយ ដែល​គេចង់​ប្រយុទ្ធប្រឆាំង កាត់បន្ថយ​ ហើយ​វាអាស្រ័យទៅលើវិធានការ​ដែល​គេចង់ធ្វើ​វា។ សម្រាប់រយៈពេលវែង ប្រសិន​បើប្រព័ន្ធផលិត​​ចំណីអាហារ កាន់តែមានគុណភាព កាន់តែគោរពបរិស្ថានធម្មជាតិ នោះវានឹងជះផលល្អ ដល់សុខភាពសាធារណៈ មនុស្សអន់ឈឺ សុខភាពល្អ ធ្វើការជ្រោងជីវភាព និងសេដ្ឋកិច្ច​ឲ្យ​កាន់តែលូតលាស់​៕

ប្រភពព័ត៌មាន៖ វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI https://www.rfi.fr/kh